ENDOSKOPİK PLASTİK CERRAHİ

Endoskopik görüntüleme yöntemleri dışa açılan içi boş organların içine girerek hastalıkların teşhis ve tedavisi amacı ile tıp alanına girmiş ve gelişmeye başlamıştır. İlk olarak sindirim sistemi ile ilgili olarak yemek borusu ve mideye girilmiş daha sonra bağırsaklara ve anüse girişimler yapılmıştır. İdrar yolundan girerek idrar kesesi ve diğer kısımlara ulaşılmıştır. Dışardan karın duvarını delerek girilerek birçok karın içi hastalığı ve başta safra kesesi girişimleri olmak üzere bu tür hastalıkların cerrahi tedavisi gerçekleştirilmiştir. En çok kullanıldığı alanlardan biride kulak burun boğaz hastalıklarıdır. Tüm burun boşlukları ve sinüslerin içine girilerek hem teşhis hem de tedavi amacı ile kullanılmaktadır. Bundan başka jinekoloji, göğüs kalp ve damar hastalıklarında ve diğer dallarda da sıklıkla kullanılan bir yöntem haline gelmiştir.
Genelde vücudun doğal boşluklarına sokularak uygulanan bir teknik iken günümüzde hemen her bölgeye sokularak kullanılmaktadır. Doğal boşluklar yoksa bu çalışılacak alanlar cerrahi olarak oluşturulmakta ve daha sonra sistem çalıştırılmaktadır.
Endoskopik girişimlerin en büyük avantajı doğal açıklıklardan veya deride açılan küçük deliklerden girerek hedef organa ve yere ulaşarak ve burada gözle görülür net bir görüntü altında teşhis ve gerekli tedaviyi sağlamaktır.
Plastik cerrahide endoskopik uygulamalar son yıllarda giderek artan bir hızla yayılmaktadır. Endoskoplar, vücut içinde oluşturulan bir optik boşluk içine gönderilen ve bu boşluğu aydınlatıp aynı zamanda görüntüyü de elde eden tüp biçimli aletlerdir. Rijid yani bükülemeyen modeller olduğu gibi, esnek endoskoplar da bulunmaktadır.
Cerrahi prosedürlerde genellikle sert bükülebilir olmayan rijid endoskoplar kullanılmakta, esnek endoskoplar çoğunlukla tanısal işlemlerde yer bulmaktadır.
Endoskopik cerrahi uygulamalarının ayrılmaz diğer parçaları ise video sistemleridir. Bu sistemler video kameralar ve monitörlerden oluşur. Böylece elde edilen görüntülerin kaydedilmesi, çoğaltılması ve paylaşılır olması mümkün olmuştur.
Bir endoskopla operasyon yapabilmek için endoskobun işlem yapılabilecek ve görüntü sağlanabilecek bir odaya, yani optik boşluğa ihtiyacı vardır. Optik boşluk, önceden var olabilir, disseksiyonla oluşturulabilir veya potansiyel bir boşluk olup genişletilebilir. Plastik cerrahinin endoskopik uygulamalarının çoğunda optik boşluk cerrahi disseksiyonla oluşturulmak ve mekanik olarak desteklenmek zorundadır. Çünkü bu uygulamalar baş-boyun, meme, karın duvarları ve ekstremiteler gibi doğal olarak boşluksuz bölgelerde yapılmaktadır. Optik boşluğun operasyon süresince devamlılığını sağlamak için yardımcı yöntemlere başvurularak internal veya eksternal ekartasyon uygulanır.

Araçlar
Endoskopik plastik cerrahi için gereken alet parkının başında endoskoplar gelir. Daha önce belirtildiği gibi cerrahi prosedürler için genellikle sert yani rijid endoskoplar tercih edilir. Baş-boyun bölgesinde ince çaplı endoskoplar kullanılırken meme ve karın duvarlarında yapılacak işlemlerde daha kalın çaplı endoskoplar kullanılmaktadır. Işık kaynağından çıkan ışık demetleri endoskobun gövdesinden ucuna fiberoptik kablolarla iletilerek oluşturulan optik boşluğun aydınlatılması sağlanır. Optik boşluk içinde yansıyan ışık demetleri ise endoskobun yine ucuna yerleştirilmiş olan objektiften toplanarak gövdede bulunan cam çomaklarla video kameraya taşınır ve görüntü oluşturulur.  Esnek endoskoplarda ise ışığın iletilmesi de, yansıyan ışınların geri taşınması da yine aynı fiberoptik kablolarla sağlanır. Esnek endoskoplardaki fiberoptik kabloların cerrahi girişimler esnasında zarar görme olasılığı ve ışık iletiminin rijid endoskoplara göre daha sınırlı olması nedeniyle cerrahi girişimlerde esnek bükülebilir endoskopların kullanımı halen sınırlıdır.
Işık kaynağı tungsten veya halojen bir ampul içerir ve elde edilen kuvvetli ışık endoskoba esnek bir fiberoptik kablo ile taşınır. Alınan görüntünün döndüğü Video kamera ve monitör ile endoskopik görüntüleme sistemi tamamlanır.
Cerrahi girişimde kullanılan cerrahi aletler ise diğer açık cerrahide kullanılanlara benzemekle birlikte endoskopik uygulama için değiştirilmişlerdir. Endoskopik ekartörler ve kanüller optik boşluğun oluşturulması ve devamlılığını sağlamaları nedeniyle ayrı bir öneme sahiptirler. Baş-boyun gibi optik boşluğun küçük olacağı bölgelerde endoskopik kanüller kullanılırken, gövdedeki uygulamalarda optik boşluğun daha büyük olması nedeniyle endoskopik ekartörler kullanılır.

Cerrahi Uygulamalar ve Teknik
Endoskopik plastik cerrahi ile doku alımı, doku aktarımı (mikrovasküler anastomoz dahil), tümör rezeksiyonları gibi çeşitli uygulamalar mümkündür. Bu uygulamalar daha az kesi (insizyon) ve disseksiyon ile yapılmaktadır. Böylece daha az doku cerrahi olarak ellenirken, derideki giriş yeri çok kısa küçük olduğundan daha az iz kalmaktadır. Bunun yanı sıra endoskopik teknik ile operasyon bölgesine daha uzak bölgelerden yapılan kesilerle (insizyonlar) ile ulaşmak ve böylece daha iyi kozmetik sonuçlar almak mümkündür. İnsizyonlar yapılırken gerekli optik boşluğun şekli ve hastanın anatomisi göz önünde bulundurulur. İmplant veya doku genişleticiler gibi yabancı cisimlerin yerleştirildiği uygulamalarda uzaktan yapılan insizyonlar ile implantın ekspoze olma riski azalır.
Giriş kesisinden yapılabildiği kadar açık disseksiyon yapılır. Daha sonra endoskop yerleştirilerek gerekli optik boşluk oluşturulur, ekartörler ve kanüller yardımıyla görüntü elde edilerek operasyon gerçekleştirilir.
Endoskopik teknik ile gerçekleştirilebilen operasyonlar arasında:
Kaş kaldırma
Karın germe
Yüz germe
Büyütme mamoplastisi
gibi estetik cerrahi uygulamalarının yanı sıra
Doku genişletici yerleştirilmesi
Tortikollis bandlarının serbestleştirilmesi
Latissimus dorsi kas flebi kaldırılması
gibi plastik ve rekonstrüktif uygulamalar da yer alır.